W lipcu, w ramach praktyk studenckich, jako uzupełnienie działań dla Amica S.A., zostaną przeprowadzane badania na os. Kopernika w Poznaniu. W teren ruszy blisko 50 studentów, realizując klasyczne badanie sondażowe oraz kilkadziesiąt spacerów badawczych i wywiadów pogłębionych z mieszkańcami. Intencją badaczy będzie zdiagnozowanie współczesnego sąsiedztwa oraz odpowiedzenie na kilka szczegółowych pytań dotyczących związku typu zamieszkania (wysoka zabudowa, niska zabudowa) i specyfiki relacji sąsiedzkich. Do śledzenia rozwoju projektu zapraszamy na nasz profil facebookowy (TUTAJ) oraz na stronę internetową. Koordynatorem projektu jest dr Andrzej Siatkowski, ew. pytania prosimy kierować do dr. hab. Marka Nowaka (marek.nowak@amu.edu.pl). Projekt jest realizowany we współpracy z kierownictwem Osiedla Kopernika oraz Radą Osiedla Grunwald Południe.

 ***

Badanie stanowi przykład współpracy, której zwornikiem są naukowe zagadnienia więzi społecznych w miejscu zamieszkania i jej znaczenie dla budowania tożsamości mieszkańców. Zamysł sięga jednak dalej, zmierza w kierunku bardzo praktycznych i jednocześnie fundamentalnych zagadnień jakości życia w mieście, jakości relacji społecznych wiązanych (niekiedy) z pojęciem kapitału społecznego oraz fundamentalnej dla współczesnych miast problematyki rewitalizacji[1]. Wielkomiejskie sąsiedztwo jawi się jako zagadnienie znaczące, głównie ze względu na kontekst problemów z jakim się wiąże oraz szanse, jakie za sobą niesie, gdy relacje sąsiedzkie uda się wzmocnić, ew. odbudować, tam gdzie ich siła wynikała np. z tradycji wiejskich wspólnot lokalnych. Nawiązanie do bardzo tradycyjnych więzi wspólnotowych nie jest tutaj przypadkowe, stanowi rekapitulację dobrze opisanego przez socjologów procesu imigracji ze wsi do miast, który od późnego okresu powojennego zmieniał charakter terenów zurbanizowanych, z drugiej strony kształtował kulturę środkowoeuropejskiego miasta. Podobne studia realizowane były również w kontekście zachodnich nauk społecznych, gdzie dostrzeżono z jednej strony rozpad więzi wspólnotowych wiążących mieszkańca z miejscem. Z drugiej jednak strony bardzo szybko się okazało, że więzi sąsiedzkie nie rozpadły się do końca, zmieniły jednak wyraźnie charakter nabierając treści kręgów sąsiedzkich, a zatem relacji o różnej sile i treści, fundowanych na wspólnym zamieszkaniu, podobnych problemach i pewnym zakresie współzależności. Ostatnim zaobserwowanym etapem ewolucji sąsiedztwa było postępujące oderwanie ich od miejsca, gdzie okazało się, że rosnąca mobilność przestrzenna modyfikuje kontakty międzyludzkie, ale ich nie zrywa. Jeżeli uświadomimy sobie fakt, że więzi sąsiedzkie, tak jak zresztą wszystkie więzi, pełnią role stabilizatorów życia społecznego, budują poczucie bezpieczeństwa egzystencjalnego, wreszcie czynią życie w mieście atrakcyjnym, okaże się, że podejmowane zagadnienie zyskuje na znaczeniu jako narzędzie rozwiązywania problemów społecznych, a być może nawet stając się przesłanką podtrzymania miejskiej tożsamości, wszędzie tam, gdzie grozi jej zapaść.    

---- 

[1] Której podlegają już nie tylko obszary poprzemysłowe, czy zurbanizowane wiele dziesiąt lat temu, ale również modernistyczna zabudowa okresu późnego PRL.