Zapraszamy na wydziałowe seminarium naukowe, które odbędzie się w poniedziałek 7 listopada o godzinie 10:00 w sali 4 (budynek D). Podczas seminarium dr Filip Schmid przedstawi referat pt. I'm not a typical flyer': narratives on the justified and excessive use of international flights in a highly mobile society.
Jednym z działań niezbędnych dla powstrzymania zmian klimatycznych wydaje się ograniczenie stale rosnących emisji z lotnictwa pasażerskiego. Wcześniejsze badania pokazują jednak, że obawy i normy związane ze zmianami klimatu nie są silnie skorelowane z praktykami w obszarze latania. Dlaczego tak się dzieje i jak ludzie uzasadniają konieczność latania wówczas, gdy są jednocześnie świadomi jego wpływu na środowisko? Odpowiadając na to pytanie będę opierał się przede wszystkim na jakościowej części projektu badawczego (21 wywiadów pogłębionych) wykonanego metodami mieszanymi w regionie Reykjaviku w latach 2018-19, dotyczącego zakresu i rodzajów podróży oraz związanych z nimi emisji. Przedstawię typologię motywacji i uzasadnień zidentyfikowanych w badaniach, które pokrywają się z tymi przewidywanymi przez teorię moralnego odłączania Bandury, skupiając się na takich, które wiążą się z normami społecznymi i przerzucaniem odpowiedzialności.
W momencie, gdy latanie staje się zwykłym elementem codzienności, presji normatywnej podlegają osoby, które nie latają. Jednocześnie, w sytuacji rosnącej świadomości i obaw dotyczących zmian klimatu używanie samolotu wywołuje dysonans poznawczy. Podróż samolotem nie jest jednak prostym wyborem pomiędzy przestrzeganiem lub nieprzestrzeganiem norm dotyczących ochrony środowiska, lecz uwikłana w szereg różnych praktyk i związanych z nimi norm społecznych, generuje konflikty pomiędzy sprzecznymi oczekiwaniami. W tej sytuacji dużego znaczenia nabiera odpowiednie uzasadnienie swojego podróżowania i odróżnienie go od takiego rodzaju lotów, który uważa się za zbędne. Nawet jeśli nie ma ono uzasadnienia z punktu widzenia wielkości emisji, pozwala zachować przekonanie o moralnej wyższości oraz konieczności własnych praktyk.
Badanie pozwala wyciągnąć wnioski dotyczące działań niezbędnych dla zmiany norm i praktyk w obszarze latania oraz ulepszeń metodologicznych dla przyszłych badań w tym obszarze, których część zostanie zastosowana w tegorocznych badaniach prowadzonych w aglomeracjach poznańskiej i trójmiejskiej.
Prezentacja jest oparta na artykule, który ukaże się w „Journal of Sustainable Tourism”, a który napisaliśmy razem z twórcami i wykonawcami badań: Augustiną Sidders, Michałem Czepkiewiczem, Árórą Árnadóttir i Jukką Heinonenem.
