Obrzycko: 14 i 15 listopada 2019
Zachodzące zmiany formalnej struktury polskiej nauki oraz Naszego Uniwersytetu stawiają nowe wyzwania i tworzą nowe perspektywy współpracy reprezentantów różnych dyscyplin nauki oraz jednostek organizacyjnych UAM. Na to odpowiada organizowane w Obrzycku seminarium POL-SOC-GEO, którego celem jest wzajemne poznanie się i podjęcie dyskusji o wzajemnej współpracy naukowej badaczek i badaczy trzech wydziałów wchodzących od 1 października 2019 r. w składa Szkoły Nauk Społecznych UAM: Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Wydziału Socjologii i Wydziału Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej.
Seminarium osnute jest wokół paneli dyskusyjnych i warsztatów badawczych. Jego celem jest wzajemne poznanie się i podjecie dyskusji o szerszej współpracy naukowej. W seminarium wezmą udział kilkunastoosobowe reprezentacje wydziałów składające się z pracowników naukowo dydaktycznych oraz doktorantów. Organizatorzy zapewniają miejsca noclegowe i pokrywają koszty wyżywienia.
Osoby zainteresowane prosimy o wypełnienie dokumentu zgłoszeniowego, który znajduje się TUTAJ.
Program ramowy
Czwartek (14 listopada 2019)
12.00 - 13.00 - zakwaterowanie
13.30 - otwarcie spotkania POL-SOC-GEO i obiad
14.30 - 19.30 panele dyskusyjne
Ok. 16.00 - przerwa kawowa
20.00 - kolacja/integracja
Piątek (15 listopada 2019)
9.00 - śniadanie
10.30 - 12.00 - trzy równoległe warsztaty
13.00 - obiad
Ok. 14.00 - wykwaterowanie i wyjazd
Zawartość merytoryczna seminarium POL-SOC-GEO
Czwartek
Panele dla wszystkich uczestników
Panel politologiczny
Populistyczny dyskurs polityczny w polskiej sferze publicznej
Celem warsztatów jest praca z wynikami badań przeprowadzonych przez zespół badawczy realizujący projekt pt. „Populistyczny dyskurs polityczny w polskiej sferze publicznej” (grant MNiSW 0131/NPRH4/H2b/83/2016). W centrum zainteresowania badawczego znajdzie się zawartość przekazów medialnych: wypowiedzi podmiotów politycznych, wypowiedzi konstruowane przez dziennikarzy zawierające elementy dyskursu populistycznego. Punktem wyjścia analizy zawartości tytułów prasowych będą wcześniejsze ustalenia dotyczące czynników, które w sposób szczególny sprzyjają rozpowszechnianiu wypowiedzi populistycznych przez media. Należą do nich: (1) upolitycznienie mediów z uwagi na własność organizacji medialnej (właściciel organizacji medialnej popiera poglądy określonych partii politycznych lub sam jest aktorem politycznym, (2) czynniki ekonomiczne, (3) forma własności organizacji medialnej oraz (4) typ mediów (prasa tabloidowa / prasa opiniotwórcza), choć w ostatnim zakresie wyniki badań nie prowadzą do jednoznacznych wniosków. W projekcie tym główny nacisk położony jest na rolę mediów w populistycznym komunikowaniu politycznym i zjawisko tzw. populizmu medialnego. Prezentacja stanowić będzie punkt wyjścia do dyskusji, którą chcielibyśmy podjąć wokół następujących zagadnień: 1. Populizm jako "rozrzedzona ideologia" czy "dyskurs polityczny"? - dylematy definicyjne. 2. Populizm jako "głos ludu" czy zagrożenie dla demokracji? - istota i konsekwencje populizmu dla systemu społecznego i politycznego. 3. Czynniki sprzyjające popularności populistycznych podmiotów politycznych. 4. Specyfika polskiego populizmu. / Prowadząca: Agnieszka Stępińska
Panel socjologiczny
Oddolne/odgórne – dyskusja o granicach sprawczości
Problematyka sprawczości od zawsze zajmuje socjologów, którzy jednak więcej mają do powiedzenia na temat czynników determinujących działanie niż tych katalizujących indywidualną podmiotowość. Pola znaczeniowe refleksji socjologicznej tradycyjnie wyznaczają tu takie pojęcia jak role społeczne, normy, reguły, tradycje, zwyczaje czy konformizm. Z drugiej strony współcześnie nauki społeczne (włącznie z socjologią), znacznie częściej koncentrują się co najmniej na dwóch kolejnych perspektywach: (1) relacjach zaprogramowanych - w formie reguł instytucjonalnych i prawa, bądź w oparciu o współczesne narzędzia informatyczne oraz (2) innowacyjności, podmiotowym działaniu jednostek, niesformalizowanej aktywności, czy też indywidualnych emocjach. Przedmiotem dyskusji panelowej proponujemy uczynić zagadnienie granicy pomiędzy angielskojęzycznymi pojęciami bottom up i top down, często używanymi do opisu mechanizmów zarządzania wspólnotą, które jednocześnie oddają wskazane z jednej strony determinanty (ujmowane tradycyjnie i współcześnie), z drugiej zaś katalizatory. Dodatkową kwestią jest zagadnienie przedmiotu zarządzania i jego specyfika - nieco inaczej bowiem rozpatrywane są procesy zarządzania przestrzenią, ewoluowania i projektowania polityk publicznych czy rozwiązywania problemów społecznych. W dyskusji proponujemy rozdzielić poziomy analiz, na lokalny (miejski); sublokalny (regionalny); ponadlokalny. Panel proponujemy osnuć wokół miasta jako przedmiotu studiów. Kluczowe pytania: 1. Pytania o doświadczenia partycypacji społecznej (perspektywa: bottom up) z punktu widzenia trzech dyscyplin; 2. Jak badać podmiotowość obywatelską, z perspektywy dyscyplin (doświadczenia podbudowane empirycznie); 3. Co powinno dziać się oddolnie w mieście, a gdzie organizacja powinna eksplorować technokratyczne podejście, wertykalne procedury i specjalistyczny namysł (wprowadzenie moderowanej do dyskusji)? / Prowadzący: Piotr Matczak
Panel geograficzny
Miasto i Region – ich znaczenie w zmieniającym się świecie
Miasta i regiony od dekad stanowią główny przedmiot badań geografii, jednak w ostatnim czasie zauważyć można wzrost znaczenia problematyki miejskiej i regionalnej w innych dyscyplinach nauk społecznych. Powszechnie dziś uważa się miasta za obszary, w których - jak w soczewce - widać postępujące przemiany społeczne. Równocześnie wciąż dostrzega się istotną rolę regionów i regionalizmów w konstytuowaniu relacji społecznych, politycznych i gospodarczych. Miasta i regiony pełnią obecnie zarówno istotną rolę węzłów w globalnej i krajowej sieci przepływu kapitału, ludzi, czy też idei, jak i są podstawowym odniesieniem dla żyjących w nich ludzi. Dotyczy to tak różnych zagadnień jak kształtowanie tożsamości terytorialnej, postaw społeczno-politycznych, rozwijanie aktywności gospodarczej etc. Na nowo odżywają pojęcia miejskości i regionalności, będące wyrazem niedającego się pominąć zakorzeniania ludzi w terytorium, na którym żyją. Z drugiej strony miasta i regiony przeżywają kryzys. Obok tradycyjnych problemów związanych z deindustrializacją czy jakością życia, związany jest on przede wszystkim z „dematerializacją” i „odmiejscowieniem” kapitału, których konsekwencje stały się widoczne po kryzysie gospodarczym w 2009 r. Kapitał jest obecnie hipermobilbny, a miasta i regiony są stały się jednym z zasobów, pól eksploatacji, a nie podmiotem procesów gospodarczych. W tym kontekście kluczowa staje się kwestia trwałości i stabilności rozwoju, którego miasta i regiony są istotnym impulsem. Dlatego proponowany panel będzie starał się poruszyć m.in. zagadnienia związane z: (1) wyzwaniami i zagrożeniami trwałego rozwoju miast i regionów (2) odpornością miast i regionów na kryzysy i zewnętrze problemy, mające często charakter globalny (np. rosnące nierówności, nowe nacjonalizmy, dematerializacja kapitału i bańki spekulacyjne). / Prowadzący: Krzysztof Stachowiak
Piątek
Panele równoległe (jeden do wyboru)
1. Warsztaty geograficzne: możliwości wykorzystania systemów informacji geograficznej w badaniach społecznych
Głównym celem warsztatów jest zapoznanie uczestników z możliwością wykorzystania narzędzi dostarczanych przez systemy informacji geograficznej (GIS) w praktyce badawczej nauk społecznych. Jako organizatorzy będziemy chcieli pokazać wszechobecność danych przestrzennych, źródła ich pozyskania oraz sposoby analizy. Kierujemy warsztaty dla wszystkich zainteresowanych, niezależnie od posiadanej wiedzy i doświadczenia. Warsztaty składać się będą z dwóch części. W pierwszej planujemy pracę w grupach oraz dyskusje poświęconą zastosowaniom danych przestrzennych do analizy zjawisk społeczno-gospodarczych. Będziemy zastanawiać się wspólnie nad źródłami danych, kwestiami wiarygodności, precyzji i reprezentacji, kryteriami stosowalności metod jakościowych i ilościowych, możliwymi narzędziami programistycznymi oraz sposobami interpretacji wyników. W drugiej części warsztatów zaprezentujemy cząstkowe wyniki badań pochodzących z projektu NCN Nowe wyzwania polityki regionalnej w kształtowaniu czynników rozwoju społeczno-ekonomicznego regionów mniej rozwiniętych realizowanego w Zakładzie Analizy Regionalnej UAM oraz badań wykorzystujących dane z mediów społecznościowych realizowanych w ramach różnych projektów Zakładu Zachowań Przestrzennych Człowieka. Część dyskusyjna i analityczna będzie dotyczyła możliwości tworzenia wskaźników syntetycznych poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w oparciu o dane publiczne, badania wpływu poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego na poziom poparcia politycznego przy zastosowaniu modeli regresji przestrzennej oraz badaniu percepcji przestrzeni i miejsca przy wykorzystaniu mediów społecznościowych. / Prowadzący: Robert Perdał i Michał Rzeszewski (Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej)
2. Warsztaty politologiczne: Media jako kanał rozpowszechniania przekazów populistycznych: analiza zawartości przekazów medialnych
UWAGA: uczestników warsztatu politologicznego prosimy o zabranie własnych laptopów/ tabletów/smartfonów! CAST (Content Analysis System for Television), jest systemem opracowanym i wdrożonym na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM. Jego podstawowym zadaniem jest nagrywanie, przechowywanie i udostępnianie programów telewizyjnych. Od połowy 2014 r. system nagrywa 6 kanałów: TVP 1, TVP 2, Polsat, TVN, TVN24, TVP Info w sposób ciągły, 24 godziny na dobę. Audycje przechowywane są w bazie danych, opisane metadanymi generowanymi na podstawie EPG (Electronic Program Guide). Dzięki zaawansowanemu silnikowi wyszukującemu, który obsługuje operatory logiczne, możliwe stało się konstruowanie złożonych zapytań, pozwalających na precyzyjny dobór materiałów do prowadzonych analiz naukowych. Sposób funkcjonowania tego systemu oraz możliwości zbierania materiału i prowadzenia badań za jego pomocą zostaną omówione przez prowadzącego warsztaty. Szerzej: http://cast.info.pl/ / Prowadzący: Jacek Wyszyński (Wydział Politologii i Dziennikarstwa)
3. Warsztaty socjologiczne: Wideozwiedzanie - potencjał i ograniczenia badań wizualnych
W badaniach społecznych coraz istotniejsze staje się analizowanie przestrzennego i materialnego kontekstu realizowanych praktyk społecznych. Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodzi metodologia badań wizualnych, w tym w szczególności technika badawcza wideozwiedzania (walking-with-video). Wsppólne przemieszczanie się badanych i badacza po jakiejś przestrzeni jest rejestrowane audiowiuzualnie, co umożliwia uwzględnienie i przeanalizowanie wpływu przestrzeni, architektury, infrastruktury czy przedmiotów na przebieg działań. Prezentujące technikę wideozwiedzania warsztaty będą oparte na doświadczeniach i danych z dwóch projektów badawczych realizowanych przez Wydział (dawniej: Instytut) Socjologii UAM. Pierwszy z nich, to realizowany w ramach programu NCN-DFG Beethoven 2 projekt dotyczący badania materialności, wizualności i mobilności na polsko-niemieckiej granicy. Wideozwiedzanie jest tu realizowane i analizowane w zestawieniu z danymi z aplikacji na smartfony, która m.in. monitoruje przemieszczanie się badanych oraz pełni funkcję dzienniczka do słownego i fotograficznego rejestrowania codziennych czynności. Drugi projekt, realizowany w ramach programu Santander Universidades, badał sposoby korzystania z usług bankowych i to, jak na ich realizowanie wpływa kontekst przestrzeni miejskiej i domowej. W trakcie warsztatów zaprezentowane zostaną narzędzia badawcze, materiały audiowizualne oraz transkrypcje z wideozwiedzania. Na ich podstawie poruszone zostaną następujące tematy: (1) Potencjał techniki wideozwiedzania dla różnych nauk, obszarów i problemów badawczych (2) Zasady tworzenia skryptu wideozwiedzania (w tym: uwzględnianie poleceń dla badacza dotyczących sposobu przemieszczania się) (3) Przebieg wideozwiedzania (w tym: sposoby zadawania pytań; poruszane tematy a ich kontekst materialno-przestrzenny; oscylowanie pomiędzy inicjatywą badanych a badacza) (4)Technologiczne aspekty wideozwiedzania (w tym: sposoby rejestrowania - kamera, aparat, smartfon; rejestrowanie badanych a rejestrowanie kontekstu materialno-przestrzennego) (5) Zasady transkrypcji wideozwiedzania (w tym: sposoby tekstowego uwzględniania kontekstu materialno-przestrzennego) (6) Możliwe sposoby wykorzystywania danych z wideozwiedzania (w tym: podstawowe formy analizy; wykorzystywanie nagrań w dalszych wywiadach). / Prowadzący: Łukasz Rogowski, Maciej Frąckowiak (Wydział Socjologii)
