"Poznański etos? Stereotyp i autostereotyp poznańskości" – warsztat
prowadzenie: dr hab. Marek Nowak, dr Przemysław Pluciński
4 grudnia 2021 - wydarzenie online (wymagana rejestracja)
Dekadę temu w Instytucie Socjologii UAM (obecnie Wydział Socjologii), pod kierownictwem prof. Marka Krajewskiego, realizowany był nietuzinkowy projekt badawczy, „Niewidzialne miasto". Tytułowa „niewidzialność" dotyczyła poszukiwania, urefleksyjnienia oraz analizy rozmaitych przekroczeń miedzy innymi estetycznej normy. Jednym z efektów projektu było wizualne archiwum zdjęć, na których znajdowały się wyrzucane z mieszkań meble, kapliczki umieszczone na podwórkach blokowisk czy rozmaite przekazy na murach („przytul się do drzewa"). Projekt odsłaniał fenomen przekraczania granic estetyki i aksjologii mieszczańskiej – stanowiących niekiedy / być może swoisty społeczny teatr, porządek przedstawień.
Wychodząc od metafory „niewidzialnego miasta", podczas planowanych warsztatów, będziemy rozmawiać o innych przekroczeń „mieszczańskiej normy", stereotypu i autostereotypu. Nawiążemy między innymi do fenomenu wielkopolskiej i poznańskiej odrębności, na który składać się miały choćby gospodarność oraz przynależna jej majętność czy też (nadmierna) oszczędność, zaznaczył się już w czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej. Odwiedzający wówczas Wielkopolskę podróżnicy komplementowali wysoki, wobec innych ziem Rzeczypospolitej, poziom rozwoju cywilizacyjnego. To przywoływane cechy stały się zaczynem do rozkwitu całego szeregu, utrwalanych przez stulecia, stereotypów i autostereotypów, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, wokół „poznańskości". Jeszcze w międzywojniu publicysta Jan Piechocki pisał o Poznaniakach: „pracowitość, oszczędność, trzeźwość, kult dóbr materialnych, brak polotu, brak zrozumienia dla różnych imponderabiliów itp. Słowem, same zalety i wady mieszczańskie".
Ile z tego poznańskiego (drobno) mieszczańskiego etosu trwa, ile zaś się zmienia? Jak on ewoluuje? Czy jest to – choćby w kontekście przynależności Polski do UE i bliskości zachodniej granicy – trwanie lub transformacja ciążąca ku otwartości, a może odwrotnie – skłonność do tworzenia zamkniętego ekosystemu?
Jak owe poznańskie wartości się zmieniają, gdy patrzą na nie:
- odmienne pokolenia,
- "inni" – nasi przyjezdni sąsiedzi,
- Wreszcie – jacy my chcemy się widzieć, jaki jest Poznańczyk naszych wyobrażeń/marzeń?
Zastanówmy się zatem nad „poznańskim etosem", zastanówmy się wspólnie nad tą właśnie kondycją Poznaniaków AD 2021.
TUTAJ znajduje się formularz uczestnictwa w warsztacie (zapis jest wymagany).
TUTAJ znaduje się link do uczestnictwa w spotkaniu online (platforma Zoom).
