W dniu 22. listopada 2019 roku odbyło się Sympozjum Naukowe pod tytułem „Rozumieć zmiany” dedykowane profesorowi Markowi Ziółkowskiemu. Sympozjum odbyło się w Sali Lubrańskiego Collegium Minus UAM i miało trzy odniesienia: (1) 100-lecie Uniwersytetu Poznańskiego, (2) 100-lecie socjologii poznańskiej oraz (3) jubileusz profesora Marka Ziółkowskiego, który w tym roku skończył 70 lat oraz pracuje na UAM ponad 44 lata.
Posiedzenie zaszczycił swoją obecnością Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza profesor Andrzej Lesicki, który przekazał gratulacje jubilatowi. Odczytano też list gratulacyjny od prorektora UAM kierującego Szkołą Nauk Społecznych, profesora Zbyszko Melosika. Głos zabrał prodziekan powstałego w tym roku akademickim Wydziału Socjologii UAM, profesor Marek Nowak, który także złożył gratulacje jubilatowi oraz zachęcił do zapoznania się z wystawą na temat 100-lecia socjologii poznańskiej zaprezentowaną przed Salą Lubrańskiego, w której odbywało się posiedzenie. Rozpoczęcie wydarzenia można obejrzeć TUTAJ.
W ramach obchodów rocznicowych dr Jacek Kubera wygłosił wykład „Szkoła Znanieckiego. O początkach socjologii instytucjonalnej w Poznaniu”. Wykład zostanie wkrótce opublikowany na kanale Wydziału Socjologii (TUTAJ).
Profesor Rafał Drozdowski, uczeń profesora Marka Ziółkowskiego, przedstawił dorobek naukowy jubilata mówiąc, iż zainteresowania badawcze profesora koncentrują się przez cały czas wokół następujących czterech obszarów:
(1) Po pierwsze - socjologia języka. Pan profesor Andrzej Piotrowski - który jest dzisiaj z nami - jest współautorem razem z panem profesorem Zbigniewem Bokszańskim ważnej do dzisiaj książki „Socjologia języka”.
(2) Po drugie - socjologia wiedzy. (...) Książka „Znaczenie, interakcja, rozumienie” to jest przymiarka do bycia socjologiem wiedzy. A potem jest książka już nie do wykreślenia z syllabusów „Wiedza, jednostka, społeczeństwo. Zarys koncepcji socjologii”.
(3) Po trzecie badania świadomości, więc i książki o świadomości robotników, książki pisane między innymi z panią profesor Krystyną Skarżyńską o orientacjach społecznych, z panią profesor Jadwigą Koralewicz o mentalności Polaków.
(4) I wreszcie socjologia transformacji.
Profesor Rafał Drozdowski przemawiał w imieniu swoim oraz uczniów jubilata i przybliżył ideę specjalnego podarunku od nich wszystkich dla profesora Marka Ziółkowskiego. Niecodziennym prezentem były dwa panele dyskusyjne, w których uczestniczyli wybitni przedstawiciele nauk społecznych, w większości przybyli z ośrodków naukowych spoza Poznania. Pierwszy panel zatytułowany „Polska transformacja systemowa trzydzieści lat później” prowadził – także uczeń profesora Marka Ziółkowskiego – profesor Krzysztof Podemski. Udział w nim wzięli: profesor Michał Buchowski, profesor Mirosława Marody, profesor Jacek Paluchowski, profesor Jan Sowa. W drugim naukowym panelu pod tytułem „Współczesne (?) teorie (?) socjologiczne (?)”, prowadzonym przez profesora Rafała Drozdowskiego, dyskutowali: profesor Marta Bucholc, profesor Małgorzata Jacyno, profesor Janusz Mucha oraz profesor Andrzej Piotrowski.
Wystąpieniom przysłuchiwali się, i je komentowali, licznie zgromadzeni znakomici socjologowie (między innymi profesor Jadwiga Koralewicz oraz profesor Sława Salameh-Zbierska). Sporą grupą przybył do Poznania Zespół Redakcyjny „Kultury i Społeczeństwa”, z którą profesor Marek Ziółkowski współpracuje od 1981 roku.
Swoją niekonwencjonalną laudację - zwracając się do jubilata nie tylko jako do Mistrza, ale też i przyjaciela, a więc z pominięciem formalnych tytułów - wygłosił na koniec profesor Rafał Drozdowski, którego zacytujemy w tym miejscu w oryginale:
Jest kilka nauczek, które tobie zawdzięczamy:
1. Bardzo wyraźnie uświadamiałeś nam wszystkim, że socjologia jest jedna i że jest jeden standard poprawności naukowej, nie ma standardów powiatowych, regionalnych, wojewódzkich, instytutowych. Jeżeli chcesz być socjologiem to pamiętaj, że ten jedyny wspólny światowy standard ciebie obowiązuje.
2. Myśmy sobie chyba wszyscy dzięki tobie uświadomili, że socjolog w miarę możliwości nie powinien zbyt dużo czasu spędzać w gabinecie – w bibliotece to jeszcze, ale w gabinecie to nie. Socjologia jest nauką empiryczną, socjolog jest badaczem, jego miejsce jest w terenie.
3. Pomogłeś nam uświadomić sobie, że socjolog ma zobowiązania społeczne. Brzmi to trywialnie i może trochę jakoś tak za bardzo odświętnie – społeczna rola socjologa nie kończy się na wytworzeniu wiedzy socjologicznej. Coś tam później jest jeszcze do zrobienia. Pytanie, co, jak, z kim, w jaki sposób – to są zupełnie inne kwestie na inną dyskusję.
4. Socjologia, tak jak nas jej uczyłeś, jest nauką, która jednak powinna zajmować się problemami doniosłymi, takimi, które obchodzą ludzi już albo zaczną ich za chwilę obchodzić, kiedy im uświadomimy ich znaczenie. Powiedziałbym trochę przekornie, że socjologia wyjątków jest ciekawa tylko wtedy, gdy potwierdza jakieś reguły. (...)
5. Następna sprawa jest taka, że my wszyscy jesteśmy marnymi kopistami twojego talentu dydaktycznego, ale przynajmniej zrozumieliśmy znaczenie dydaktyki, tego że ona jest piekielnie ważna i że to jest to miejsce, w którym uczymy młodych ludzi szacunku do socjologii. Program minimum jest lekarski: primum non nocere, ale program maksimum jest taki „przekonać, porwać i co dalej zrobić ?”. My się tego ciągle uczymy. To może zabrzmi dwuznacznie, ale to jest wypowiedziane w najlepszej intencji.
6. Kolejna nauczka dla nas jest taka, że socjologia to jest bardzo sympatyczny miks ciągłości i zmiany. Ciągłość to jest raj dla erudytów, a zmiana dla buntowników, czy intelektualnych chuliganów. I teraz cała rzecz w tym, żeby znaleźć proporcje, żeby być, jak gdyby, w podwójnej satysfakcji. I tobie się to znakomicie udawało.
7. I ostatnia rzecz - dzięki Bogu, nie byłeś nadopiekuńczym opiekunem. I to jest rzecz, która jest szalenie ważna - nie domagałeś się od nas, żebyśmy byli tacy jak ty, żebyśmy byli do ciebie podobni. Raczej nas inspirowałeś. I to jest główny powód, dla którego w podziękowaniu w mojej książce habilitacyjnej napisałem zdanie, pod którym się do dzisiaj podpisuję, że miałem to szczęście, że nie musiałem się przeciwko swojemu szefowi buntować.
Sprawozdanie zredagowała: Barbara Pawłowska
Zdjęcia wykonali: Jagoda Haloszka (Życie Uniwersyteckie) oraz Maciej Kośmicki
Polecamy również artykuł opublikowany na stronie Życia Uniwersyteckiego (TUTAJ).
